شرایط خاصی که با رسانه ای شدن نامه درویش به وجود آمد، نیاز به بازخوانی برخی از اظهارات و موضع گیری هایی را که در ارتباط با توقف اکران فیلم «رستاخیز» شده بود پر رنگ کرد.
شاید آخرین نشست رسانه ای سخنگوی وزارت ارشاد و اعلام نظرش در باره این که «حالا توپ در زمین سازندگان فیلم رستاخیز است»، واکنش احمدرضا درویش را به همراه آورد و رسانه ای کردن نامه استعفای این فیلمساز صاحب سبک از شورای عالی سینما، تنها بخشی از چندین واکنش های او نسبت به توقف اکران فیلمش «رستاخیز» باشد.
دیروز در همین باره و ساعاتی پیش از انتشار نامه احمدرضا درویش، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که درویش خطاب نامه اش به او بود در نشست شورای هماهنگی حقوقی دستگاههای اجرایی که با حضور معاون حقوقی و مشاور رسانهای رییس جمهوری و جمعی از مدیران و معاونان حقوقی دستگاههای اجرایی کشور در مجموعه فرهنگی باغ زیبای وزارت ارشاد برگزار شد به برخی از ابهام های مربوط به اکران نشدن فیلم «رستاخیز» پاسخ داد.
وزیر ارشاد گفت: بارها گفتهام فیلم رستاخیز از نظر محتوا مشکلی ندارد.
جنتی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگاری که گفت درویش، کارگردان فیلم رستاخیز نسبت به سخنان اخیر سخنگوی وزارت ارشاد واکنش نشان داده گفت: من بارها گفته ام فیلم رستاخیز از نظر محتوا مشکلی ندارد و حتی این فیلم در چند کشور نیز اکران شده و اکنون نیز هر کشوری بخواهد می تواند به زبان های دیگر دوبله و اکران شود.
وی گفت: به کارگردان فیلم رستاخیز اعلام کردهایم که اصلاحات لازم را در فیلم در خصوص نشان ندادن چهره حضرت علی اکبر (ع) و حضرت ابوالفضل (ع) انجام داده و سپس اگر مشکلی از این نظر نباشد فیلم اکران شود.
وی یادآور شد: فتوای مراجع بر این ست که جایز نیست چهره ائمه در فیلم نشان داده شود. جنتی گفت: این فقط نظر من نیست بلکه نظر رییس جمهور و حتی سایر مسوولان کشور است.
وزیر ارشاد گفت: این که کارگردان فیلم پافشاری دارد برای اکران آن با این وضعیت، مشکل اوست.
***
به نظر می رسد اوضاع فعلی با توجه به اظهار نظرهای مطرح شده، شرایط خاصی را به وجود آورده و نمی توان منتظر ایجاد تغییراتی در دیدگاه های بود.
آنچه در پی می خوانید متن کامل نامه استعفای کارگردان فیلم «رستاخیز» خطاب به علی جنتی وزیر ارشاد که در اختیار بانی فیلم قرار داده شده است:
به نام خدا
جناب آقای دکتر علی جنتی
وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی
با سلام
بدین وسیله استعفای خود را از شورای عالی سینمای ایران اعلام میدارم.
از آنجا که انتصاب اینجانب به عضویت شورای عالی سینما توسط جنابعالی، در ابتدای سال گذشته، نه به صورت حکم مکتوب، بلکه بصورت شفاهی و از طریق رسانهها اعلام گردید؛ طبیعی است که خود را مجاز به نشر این استعفا میدانم.
دلایل این استعفا به شرح ذیل است:
۱٫ تبدیل معاونت امور سینمایی به سازمان امور سینمایی و تشکیل شورای عالی سینما(به ریاست رییس جمهور) در دولت قبل، تصمیمی بود که به نظر نمیرسد با کوچک سازی دولت حَسَبِ اصل ۴۴ قانون اساسی و برنامه پنجم توسعه تطبیق داشته است. بدیهی است چنین اقدامی میتواند موجب تورم در دیوانسالاری، به وجود آمدن فاصله میان اهداف و مأموریتها و به هدر رفتن منابع انسانی، مالی و فساد اداری پنهان شود. از آنجا که عضویت این جانب در شورای مزبور در ابتدای تشکیل دولت تدبیر و امید صورت گرفت، این جانب با هدف تغییر در روندهای ناکارآمد، بنا را بر تعامل و همکاری قرار داده، مسئولیت فوق را پذیرفتم؛ ولی متأسفانه در حیطهی عمل تاکنون نه تنها تحول و تغییری در رویکرد مسئولان در خصوص ساختارهای معیوب گذشته مشاهده نگردید، بلکه مفاد آیین نامهی اجرایی شورای عالی سینما نیز به اجرا درنیامد. در طول تشکیل شورای عالی سینما در دورهی جدید، یک جلسهی معارفه میان دبیر و اعضای حقیقی تشکیل و در جلسهی دوم کمیتههای چندگانه شکل گرفتند که نتایج آن بر این جانب و اکثریت اعضا پوشیده است. همچنین گزارش روشنی از عملکرد شورای فوق، اعلام نگردیده است!
۲٫ با تشکیل دولت تدبیر و امید و ترسیم افقهای جدید در رویکردهای فرهنگی و هنری در بیانات رییسجمهور محترم، چشماندازی پر امید پیش روی هنرمندان و نخبگان قرار گرفت. ولی متأسفانه این امید به دلیل عملکرد جنابعالی و سایر مسئولان فرهنگی ذیربط تبدیل به یأس و تزریق ناامیدی در اصحاب فرهنگ و هنر شد. نمونهی بارز این عملکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عدم وجود ضمانت لازم اجرایی و حقوقی در صدور مجوزهای صادره و بلاتکلیفی مادی و معنوی صاحبان آثار هنری در لغو مجوزهای صادره از سوی آن وزارت است.
در حال حاضر نمونه روشن آن، توقف و جلوگیری از ادامهی نمایش عمومی فیلم سینمایی رستاخیز در سینماهای سراسر کشور است! فیلمی که با هدف ترویج فرهنگ عاشورا، توسط عاشقان نهضت امام حسین علیه السلام در بخش خصوصی ساخته شده است. اثری که به قول جنابعالی و مدیران ارشد سازمان امور سینمایی فیلمی تأثیرگذار برای انتقال پیام حسینی و اسلام رحمانی به اقصا نقاط دنیاست. به شهادت رییس سازمان امور سینمایی و ریاست محترم کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، فیلم رستاخیز با فتاوای مراجع عظام مطابقت داشته و همهی مجوزهای قانونی را کسب نموده است. ایجاد پرسش، ابهام و تردید در افکار عمومی نسبت به مسئولان فرهنگی کشور و ساحت محترم مراجع تقلید، اختلال در ساز و کارهای اکران فیلم رستاخیز در ایران و عرصهی بینالمللی و فرار از مسئولیتپذیری، از نتایج این تصمیم شتابزده است؛ که لاجرم خسارتهای معنوی و مادی آن بر عهدهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهد بود.
طبیعی است در چنین شرایطی ادامه عضویت اینجانب در شوارای عالی سینما که مأموریت اصلی آن صیانت از دستآوردها و تعمیق زیرساختهای سینمای ملی است، توجیهی ندارد.
احمدرضا درویش
۳۰/۰۴/۱۳۹۴
***
همراه با نامه استعفای درویش، از سوی موسسه تماشا متنی نیز در ارتباط با سخنانی که پیش از این از سوی وزیر ارشاد و مسئولان و نماینده مجلس ارسال شده که در پی می آید:
***
سخنان جناب آقای علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، درباره فیلم رستاخیز: … امیدوار هستیم که این فیلم طلیعه ساخت فیلمهای دیگری باشد در زمینه تاریخ اسلام و عرضه ی به دنیا. قطعاً این فیلم در بین همه مسلمانان دنیا جایگاه خودش را پیدا خواهد کرد… (سخنرانی وزیر ارشاد در نمایش ویژه رستاخیز برای هیئت دولت در شب اربعین سال ۱۳۹۲)
سخنان جناب آقای دکتر حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی، درباره فیلم رستاخیز: … درویش در تمام مراحل ساخت فیلم از نگارش فیلمنامه تا ساخت، در تماس با علما و روحانیون در سطوح مختلف بود … صدور پروانه نمایش فیلم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از بازبینی و کسب اطمینان از انجام همه اصلاحات، با حجیت شرعی و براساس فتوای معتبر صورت گرفته است… (۲۳ تیر ۱۳۹۴)
سخنان حجت الاسلام والمسلمین سالک ریاست محترم کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، درباره فیلم رستاخیز: … در بحث های حاکمیتی فقط نظرات امام(ره) و مقام معظم رهبری مورد توجه است … مشکل اکران رستاخیز حل شده، اما رویکرد کلی باید بر این محور باشد که هنرمندان به نگارش فیلمنامه های مذهبی و فاخر که منجر به هدایت جامعه می شوند، تشویق شوند و بنابراین نباید به گونه ای برخورد شود که این قشر جرأت حرکت به سمت سوژه های تاریخی و مذهبی را از دست بدهند.(۲۳ تیر ۱۳۹۴)
***
گفتنی است استعفا احمدرضا درویش به فاصله شش روز بعداز پایین کشیده شدن فیلم سینمایی «رستاخیز» از پرده اکران و تعلیق نمایش آن در تاریخ ۲۴/۰۴/۱۳۹۴ توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته است.