سکوت عجیب نهادهای تأثیرگذار
امیرحسین علم‌الهدی- کارشناس سینما
توقف نمایش فیلم رستاخیز اتفاق تلخی است و طبیعی است که ورود هنرمندان سینما به مفاهیم و وقایع دینی بعد از این با ریسک بیشتری دنبال می‌شود و طبیعی است که هرچقدر ریسک فعالیتی به سمت بالا سوق یابد، ورود اهل فن به این فعالیت کمتر خواهد شد. البته درویش و تیم سازنده‌اش می‌دانستند که ورود به این حیطه بالاخص نمایش چهره اهل‌بیت سلام‌الله‌علیها و بالاخص حضرت اباالفضل(ع) بدون هزینه نخواهد بود. آنان می‌دانستند قطعا از یک‌سو با واکنش تعدادی از مراجع دینی با نگاه خیرشان و از دیگرسو با واکنش تندروها مواجه خواهند شد. عده‌ای قلیل که همیشه با مفاهیم و آموزه‌های دینی آن طوری که خودشان می‌پسندند برخورد می‌کنند! به‌هرحال چنانچه بخواهیم مفاهیم والای اسلام را گسترش دهیم، چاره‌ای نداریم که از این رسانه پرنفوذ با خبرگانش استفاده کنیم و طبیعی است تا زمانی که این مسئله نزد این مراجع عظام حل نشود نمی‌توان تبلیغ دین اسلام را با ابزارهای پرقدرت زمانه به پیش برد و حضرت علی(ع) هم ١۴ قرن پیش به‌درستی فرمودند: فرزند زمانه خویش باشید که اشاره‌ای است به ضرورت تجهیز به ابزار روز… .
در این اتفاق تلخ از منظر مجموعه قوانین رسمی کشور، ارشاد برای حفظ شأنیت نهاد مرجعیت گویا چاره‌ای نداشت که از نمایش فیلم رستاخیز جلوگیری کند. تا آنجایی که اطلاع دارم، هم تیم سازنده و هم مدیران ارشاد رایزنی‌هایی را با تعدادی از مراجع معظم داشته‌اند.
با توجه به تکثر آرای این نهاد مهم درخصوص الزامات مسائل فقهی باید بپذیریم که اتفاق‌نظر مراجع در چگونگی نمایش چهره اهل بیت(ع) تقریبا غیرممکن است و طبیعی است که اختلاف فتاوی فقهی نزد مراجع شیعه یکی از دلایل پویایی فقه شیعی است. در این اختلاف فقهی که اکثر فقها رأی به بلامانع‌بودن نمایش چهره اهل بیت(ع) داده‌اند و عده‌ای از مراجع عظام نظر فقهی دیگری دارند، انتظار ایستادگی ارشاد و تیم سازنده کمی دور از واقع‌بینی و انصاف است. البته طبیعی است هزینه روانی عدم نمایش فیلم توسط ارشاد بالطبع به‌دلیل جایگاه حاکمیتی این وزارت در میان افکار عمومی بالا خواهد بود و انگشت بی‌تدبیری و ناامیدی به‌سوی دولت تدبیر و امید نشانه خواهد رفت! اما نکته‌ای که نباید از دید اذهان عمومی پنهان بماند، سکوت معنادار نهادهای دینی، عمومی، رسانه ملی و مجلس شورای اسلامی است که به‌نحوی در نمایش فیلم نقش داشتند و قبل از نمایش فیلم کمک کردند تا فیلم به اکران عمومی به بهترین نحو ممکن درآید اما اکنون، سکوت عجیبی این نهادها را دربر گرفته است و گویا حاضر نیستند حداقل جهت احترام به افکار عمومی نقش خود را در این «توقف نمایش» و یا حداقل ضرورت نمایش این فیلم بازتعریف کنند! سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه هنری، سپاه پاسداران، بسیج، صداوسیما، مجلس شورای اسلامی و سایر نهادها و دستگاه‌هایی که به‌نحو مطلوب به کمک نمایش فیلم آمدند و سازندگان را سپاس گفتند اگر از ارشاد به نهاد مرجعیت نزدیک‌تر نباشند، قطعا دورتر نیستند و طبیعی است که ارشاد به‌دلیل ورود بخشی از مرجعیت به‌تنهایی توان مدیریت موضوع را نخواهد داشت. این نهادهای مهم دینی، هنری، نظامی و رسانه‌ای می‌توانستند با رایزنی‌های خود ارشاد را در توضیح ضرورت نمایش این فیلم به احترام اکثریت نهاد مرجعیت پس از بالاگرفتن اعتراضات یاری رسانند. حداقل می‌توانستند بخشی از مسئولیت این تصمیم عدم نمایش را برعهده بگیرند! درصورت عدم نمایش این فیلم، این نهادهای مهم نمی‌توانند به سینماگران خرده بگیرند که چرا برای «دین» فیلم نمی‌سازند و سینماگران را به بی‌تفاوتی به دین متهم کنند! درحالی‌که انتظار این است که در این مرحله حساس تاریخ سینما را که به یمن بچه‌مسلمان‌ها و با پولی غیر از دولت، فیلم متفاوتی از قیام عاشورا به تولید رسیده است هرنهاد و شخص تأثیرگذاری از ضرورت نمایش فیلم هم دفاع کند. «رستاخیز» با تمام نقاط مثبت و منفی‌اش تجربه‌ای است که نباید به بایگانی برود و چنانچه سینمای دینی می‌خواهیم، باید از نمایش فیلم دفاع کنیم و مطمئن باشیم عدم نمایش این فیلم «حجت» سینماگران را برای نهاد مرجعیت و نهادهای دینی و منتقدان سینما برای همیشه تمام می‌کند و بالطبع کسی نمی‌تواند من‌بعد از سینماگران طلب «سینمای دینی» کند!
نگارنده در پایان این یادداشت نمی‌تواند تأسف شدید خود را از رفتار به دور از مکارم دین محمد(ص) و اخلاق حسینی(ع) در تجمع روز چهارشنبه جلو وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ابراز ندارد و به بهانه دفاع از دین و قیام حسین(ع) و مرجعیت تمام آموزه‌های دینی را عده‌ای در این تجمع به سخره گیرند و یک بچه هیأتی و عاشق حسین (ع) را به‌خاطر ساخت فیلمی از مولایش به باد دشنام گیرند! نهاد مرجعیتی که نگارنده می‌شناسد، حفظ آبروی مؤمن را برتر از حفظ کعبه می‌شناسد و نشان‌دادن تصویر غیرمعصومین(ع) در درجه بعد از این ضرورت «حفظ آبروی یک مسلمان» یقین نزد نهاد مرجعیت و عاشقان اهل بیت(ع) است!
