“رستاخیز” همچنان در انتظار اکران است، اکرانی که بعد از ۱۸ ماه از پخش در جشنواره فیلم فجر اتفاق نیفتاده است تا حرف و حدیثها همچنان درباره دلیل یا دلایل عدم پخشش جای ثابتی در ادبیات سینمایی این روزها داشته باشد. آن هم در شرایطی که اهلِ فن این فیلم برجسته احمد رضا درویش را پسندیده و دقیقا به همین دلیل در در سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر در ۱۱ بخش نامزد دریافت سیمرغ بلورین بود و در نهایت در ۸ بخش از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی برنده سیمرغ بلورین شد. حال این سئوال مطرح است که “علت چیست که اجازه اکران فیلم رستاخیز صادر نمی شود” و سئوالهای دیگر که انگار باید پذیرفت سئولهایی بی پاسخ هستند. هر چه باشد این فیلم به “عاشورا” پرداخته است و دقیقا به همین دلیل هم برای مسئولان و چهره های مذهبی حساس هست و هم که مخاطبانش مشتاق به اکرانش هستند. باید منتظر ماند و دید که سرانجامِ رستاخیز چه خواهد شد و آیا واقعا دلیل فقط و فقط “نمایش چهره حضرت عباس (س) است یا مساله یا مسایل دگیری هم در انتظار طولانی این فیلم برای رفتن روی پرده دخیل است. شبکه مجازی آستان به سراغ تنی چند از اهالی مذهب و هنر رفته است تا از نقطه نظراتشان درباره “رستاخیز” آگاه شود.
(سعید شمس)
رستاخیز در شرایطی به محاق توقیف مقطعی و شاید هم قطعی رفته است که فیلیمی است بر اساس استانداردهای سینمایی و هزینه های مالی و معنوی زیادی داشته است. بنده به عنوان تحصیلکرده مسایل دینی و اشراف نسبی به این مباحث، قویا اعلام می کنم که فقط نشان دادن چهره معصوم جایز نیست و اینکه فردی با چهره نمایش داده شده، ایفای نقش حضرت عباس را به عهده داشته باشد، نه تنها اشکالی ندارد که بلکه به بازی خوب و نمایش ایده آل، می توان شخصیت استثنایی پسر امام اول شیعیان را بیش از پیش به اقشار مختلف جامعه شناساند. در پایان تاکیدِ موکد می کنم که نباید با این دلیل نه چندان مقطعی مردم را از تماشای یکی از بزرگترین پروژه های سینمایِ مذهبی محروم کرد.
حتی با یک تامل سطحی بر آنچه مراجع و بزرگان در خصوص نشان دادن چهره معصوم گفته اند، می توان به راحتی اینطور نتیجه گیری کرد که مشخص شدن چهره هنرمندی که مسئولیت نقش آفرینی حضرت ابوالفضل را قبول کرده است، هیچ شک و شبهه شرعی ندارد. چراکه اگر غیر از این بود، در طول چندین دهه ای که تعزیه خوانی به عنوان هنری مذهبی در قوم های مختلف ایرانی رواج دارد، حتما به این مساله واکنش نشان داده می شد. در تعزیه های ایرانی که اتفاقا روز به روز گسترده تر و جدی هم پیگیری می شود، فقط این نقش امامان معصوم است که نشان داده نمی شود و تعزیه خوان از پوشیه استفاده می کند. پس لازم به ذکر است که اکران رستاخیز نه تنها دارای ایراد نیست، بلکه قطعا و حتما تبعات مثبتی را مثل فیلمهایی چون امام علی و مختارنامه در پی خواهد داشت.
این روزها همه از چرایی نمایش ندادن فیلم مهم رستاخیز صحبت می کنند، مهم از این نظر که این فیلم به عاشورا پرداخته است، موضوعی که هر ۸۰ میلیون ایرانی به آن تعصب دارند و حساس هستند. پس باید دست اندرکاران حواس خود را جمع کنند تا خدای ناکرده در تبلیغ مساله قیام عاشورا تحریف نشود تا از این طریق حرمت حرمت اباعبدالله حفظ شود. به نظر من اینکه چهره علمدار کربلا نمایش داده شود، مشکلی به وجود نمی آورد و مهم این است که سعی شود تا مردم با مختصات رفتاری و معرفتی حضرت ابوالفضل آشنا شوند تا بدانند که ایشان در حرکت تاریخی و تاثیرگذار امام سوم شیعیان تا چه میزان موثر واقع شده اند.
سوال این جاست که سازندگان فیلم «رستاخیز» با چه کسانی برای ساخت این فیلم مشورت کرده اند و از چه مشاوران و متخصصان دینی و تاریخی استفاده کرده اند که خروجی این اثر تا این اندازه با اصل تاریخ در تضاد است و در بسیاری از موارد به سمت تحریف واقعه عاشورا رفته است؟ آیا نباید برای هرکاری به سراغ متخصص آن رفت؟ آقای درویش و دوستانشان تا به حال ارباب مقاتل حضرت سیدالشهدا(ع) را خواندهاند؟ اگر خواندهاند این چه برداشتی است که در «رستاخیز» ارائه دادهاند؟ اگر هم نخواندهاند که کار بسیار اشتباهی کردهاند که بدون مطالعه به سراغ ساخت چنین فیلمی آمده اند.مثلاً آیا هیچ عقل سلیمی به این موضوع رای می دهد که در آن معرکه و میدان جنگ بساط عشق زمینی یک مرد به یک زن پهن شود که در این فیلم شاهد آن هستیم؟ کجای تاریخ نوشته شده که عشق پسر حضرت حر(ع) به یکی از زنان کاروان سیدالشهدا (ع) باعث پیوستن او به سپاه حق شده است؟ (منبع: تسنیم)
اینکه یک فرد عادی در فیلم یا مراسم تعزیه خوانی در نفش حضرت عباس ایفای نقش کند و چهره اش هم دیده شود، به خودیِ خود نمی تواند اتفاقی اشکالدار باشد. اما کارگردانان و تعزیه گردانها قطعا باید این مساله بسیار مهم را در نظر داشته باشند که نقش حضرت را به فردی بدهند که در نزد جامعه به حسن اخلاق و رفتار شهره باشد و اینطور نباشد که مثلا کسی که به هر دلیل خطاکار شناخته می شود در روز عاشورا یا در فیلم حتی برای لحظه هایی به عنوان یکی از چهره های تابناک خاندان امیر المومنین ایفای نقش کند. درباره فیلم رستاخیز هم فقط این توصیه ضروری است که بازیگری که نقش به این مهمی را بازی کرده است، از این پس باید هم رفتار صحیحی داشته باشد و هم اینکه از پذیرش نقشهای منفی جدا خودداری کند.