خبرگزاری تسنیم: سینماگران علیه سازمان سینمایی در انتقاد از تعویق اکران «رستاخیز»

واکنش سید محمد بهشتی به اتفاقات فیلم «رستاخیز»: این راهش نیست.
29 تیر 1394
ابوالحسن داودی: با توجه به جفایی که به فیلم «رستاخیز» رفته است‌، باید تصمیم جدی بگیریم و از این فیلم بیشترین حمایت را داشته باشیم.
29 تیر 1394

سینماگران علیه سازمان سینمایی در انتقاد از تعویق اکران «رستاخیز»

خبرگزاری تسنیم: حالا که عدم نمایش «رستاخیز» با فروکش کردن مخالفت‌های هیجانی و احساسی طرفداران کمتری پیدا کرده، اقدام سازمان سینمایی در تعویق اکران «رستاخیز» با موج گسترده انتقادات سینماگران همراه شده است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، حتی یک قدم هم برای اکران «رستاخیز» باقی نمانده بود و روز اول اکران آن هم آغاز شد. روز چهارشنبه هفته گذشته تنها ساعاتی از نشستن تازه‌ترین ساخته احمدرضا درویش بر پرده نقره‌ای سینماهای کشور نگذشته بود که سازمان سینمایی با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که «اکران فیلم سینمایی «رستاخیز» تا تأمین نظر برخی از مراجع عظام تقلید به تعویق می‌افتد».

اظهارنظرها در مورد «رستاخیز» در شبکه‌های اجتماعی از یک ماه قبل از اکران آن دوباره شروع شده بود. اظهارنظرهایی که عموماً بازنشر مواضع دو سال پیش درباره نسخه نمایش‌داده شده «رستاخیز» در جشنواره فیلم فجر سی و دوم بود. اظهارنظرهایی که بدون تماشای نسخه جدید این فیلم مرتب بازنشر می‌شد. درویش برای اکران «رستاخیز» گام به گام عقب نشست. یک عقب‌نشینی علی‌رغم تمام گزارش‌هایی که از مشورت با تعدادی از علما و مراجع برای ساخت این فیلم می‌داد و علی‌رغم انعکاس پر زور مواضع تعدادی از آن‌ها در موافقت با فیلم. سرانجام نسخه نهایی فیلم او ۴۰ دقیقه کوتاه شد.

جنجال اوج گرفت و قضاوت‌ها در طرزی عجیب متوجه شخصیت و دین‌داری درویش هم شد اما او در برابر تمام این مسائل دم برنیاورد و برخلاف اصرارهای رسانه‌ای سر به تقابل با این جنجال که حالا رنگی غیراخلاقی و سراسر اتهام هم گرفته‌بود، برنداشت. او شأن مرجعیت را خوب می‌شناسد و تفاوت سوئ استفاده از نظر مراجع با واقعیت نظر مراجع و مواجهه با ایشان را خوی می داند. او با توقف اکران و جلب نظر علما و رفع سوء تفاهمات ایجاد شده برای تعدادی از آنان، کنار آمد. اقدامی که سازمان سینمایی تصمیم بر اجرای آن دارد. شاید همین منش موجب شده که رفتار او عقلانی و پخته جلوه کند و موجی در حمایت از ساخته جدید او به مرور شکل بگیرد.

حالا در حمایت رسانه‌ای از «رستاخیز» اتفاق جدیدی شکل گرفته است و سینماگران و رسانه‌های زیادی متعلق به جناح‌های مختلف پای کار آن آمده‌اند. هر چند که هنوز تعدادی از رسانه‌ها با ورودهای نا به هنگام و گمانه سیاست زده و تند خود باز بر آتش جنجال می دمند اما رویه عمومی ایجاد شده در شکستن تعلیق نمایش «رستاخیز» هماهنگ با سلوک درویش پیش می‌رود. مسیری که به نظر می‌رسد راحت‌تر و به دور از تمامی هیاهوها به نتیجه برسد.

حوزه هنری مجری پخش رستاخیز

حوزه هنری که براساس منشور گفتمانی و رسالتی که براساس آن شکل گرفته، همواره با اکران چند فیلم‌ مخالف بوده است، این‌بار خود پخش‌کننده «رستاخیز» است. محسن مومنی شریف، رئیس حوزه هنری در گفت‌وگو با تسنیم گفت: توصیه من به کسانی که اعتراض می‌کنند این است که ابتدا نسخه جدید «رستاخیز» را  ببینند و سپس به آن انتقاد کنند. ضمن اینکه این دوستان باید به  فیلم‌های دیگری از سینما اعتراض کنند که آن فیلم، «رستاخیز» نیست.

حمایت کمیسیون فرهنگی مجلس از اکران رستاخیز

سه شنبه ۲۳ تیرماه خبرگزاری خانه ملت با احمد سالک کاشانی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس نهم شورای اسلامی در خصوص موضع مجلس نسبت به «رستاخیز» مصاحبه کرد. سالک با بیان اینکه فیلم سینمایی «رستاخیز» با وجود اصلاحات انجام شده دیگر مشکلی برای اکران ندارد، گفت: مشکل اکران «رستاخیز» حل شده است، اما رویکرد کلی باید بر این محور باشد که هنرمندان به نگارش فیلمنامه‌های مذهبی و فاخر که منجر به هدایت جامعه می‌شوند، تشویق شوند و بنابراین نباید به گونه‌ای برخورد شود که این قشر جرأت حرکت به سمت سوژه‌های تاریخی و مذهبی را از دست بدهند.

ایوبی: نمایش چهره بازیگر ایفاکننده نقش حضرت قمر بنی هاشم (ع) در فیلم براساس فتاوی متقن است

ایوبی رئیس سازمان سینمایی در مصاحبه‌ای با اشاره به نمایش فیلم در ایام جشنواره فیلم فجر که اولین جرقه‌های جنجال بر سر «رستاخیز» در آن ایام و با اشاره به نسخه ابتدایی فیلم زده شد، گفت: یقین داریم که برخی از گروه‌های سیاسی و به‌ویژه رقیبان سازمان سینمایی آتش بیار معرکه بودند و با بزرگ‌نمایی برخی از نقدها؛ ستم بزرگی را در حق محبان اهل بیت(ع) و عاشقان حسینی کردند که خودشان می‌دانند و خدای خودشان.

ایوبی با اشاره به حذف و اصلاح ۴۰ دقیقه‌ای در نسخه جدید «رستاخیز» گفت: این اقدام آقای درویش و آقای علیقلی‌زاده نشان‌دهنده اوج توجه‌شان به احساسات جامعه دینی و به‌ویژه علما و روحانیون است و ما باید قدرشناس این رفتار فروتنانه و متدینانه این عزیزان باشیم.. سازندگان فیلم به عنوان مقلدین متدین برای این اقدام خود حجت شرعی دارند و به فتوای مرجع خویش عمل کردند. البته از افتخارات تشیع وجود فتاوی مختلف و آزادی متدینین در عملِ به فتوای مرجع خویش است.

سینماگرها حالا نوک پیکان انتقادات خود را متوجه سازمان سینمایی کرده و نسبت به شیوه مدیریتی یان سازمان انتقاد دارند. فشارها روی جنتی و ایوبی در حال شدت گرفتن است.

مهرجویی به تجمع چند نفر در برابر وزارت ارشاد، اشاره دارد و  فیلم رستاخیز را اثری قابل دفاع و پرزحمت می‌داند و می‌گوید: یک فیلمساز کاربلد و خوش‌نام؛ فیلم سختی را کارگردانی و ساخته است و مجوز لازم را برای اکران گرفته است حالا نباید نمایش این فیلم تحت تأثیر اعتراضات خیابانی قرار بگیرد. ارشاد باید جلوی چنین رفتارهایی بایستد و اگر لازم شد با حضور پلیس و نیروهای انتظامی؛ فیلم را اکران کند نه اینکه تا اعتراضی می‌شود؛ کناره‌گیری کند.

کمال تبریزی کارگردان سینما هم در یادداشتی ضمن حمایت از فیلم رستاخیز به ضعف مدیران سینمایی در حمایت از اکران فیلم‌ها اشاره کرده و گفته: با توقیف رستاخیز و عدم امکان نمایش عمومی آن علیرغم داشتن پروانه نمایش قانونی، یک بار دیگر سرگردانی و ضعف مدیریت در عرصه تصمیم گیری مدیران سینمایی آشکار شد.

منوچهر محمدی تهیه کننده سینما هم در مورد عدم اکران فیلم «رستاخیز» گفته: اتفاقی که منجر به توقیف این فیلم شد یک رابطه چند سویه میان فیلمساز، وزارت ارشاد و نهادهای مسئول است. سوال اینجاست که چرا بسیاری از نهادها تنها زمان اکران عمومی فیلم‌ها احساس مسئولیت می‌کنند و پیش از این که فیلم ساخته شود نسبت به آن واکنشی نشان نمی‌دهند.

این تهیه کننده سینما همچنین با بیان اینکه فیلمسازان هم باید در حوزه ساخت آثار دینی با دقت و مطالعه بیشتری وارد شوند، افزود: من بار اصلی مسئولیت توقیف چنین فیلم‌هایی را بر دوش وزارت ارشاد می‌بینم که نباید به پروژه‌هایی مثل «رستاخیز» همچون دیگر فیلم‌های عادی سینما نگاه کند بلکه باید از ابتدای ساخت، مراقب آنها باشد و اگر جایی احساس ضرورت کرد به عوامل پروژه همفکری دهد و حساسیت‌ها را با آنها در میان بگذارد.

در روزهای اخیر عمده اشکال‌ها درباره «رستاخیز» حال و هوای دیگری دارد. تأثیر تماشای «رستاخیز» با شنیدن روضه مکشوفه و به اصطلاح باز در مجالس روضه مقایسه می‌شود و اعتقاد به اثر وضعی آن موجب می‌شود که برخی آن را وهن‌برانگیز بخوانند. برخی در پاسخ به تمام نقل قول‌ها و استنادات به نظر تعداد دیگری از مراجع که مخالف نمایش چهره بازیگران ایفاکننده نقش اهل‌بیت حضرت حسین(ع) هستند، می‌گویند: «مواجهه با این مسائل ساده است و مقلدان کافی است به نظر مرجع تقلید خود مراجعه کنند. اگر از نظر مرجع ایشان تماشای این تصاویر اشکال دارد به جای صدور حکم برای تمام مردم، خب به سینما نروند چرا که تعداد زیادی از مراجع هم جواز این امر را صادر کرده و آن را به شرط رعایت شأن و جایگاه مجاز برشمرده‌اند.» به اعتقاد حامیان از سرگیری  اکران رستاخیز، « این افراد نباید به جای همه مقلدان سایر مراجع تصمیم بگیرند، درست مانند روضه‌های مکشوفه که اگر کسی تمایل به شنیدنش ندارد، می‌تواند از مجلس روضه خارج شود یا هیأت خود را عوض کند اما مجاز به تصمیم‌گیری به جای همه مستمعان نیستند».

عید فطر متنی منتسب به احمدرضا درویش در فضای مجازی منتشر شد که در آن آمده بود: در آستانه‌ی عید سعید فطر، به دستور دولت تدبیر و امید! در معامله‌ای کاملاً سیاسی، در برابر جهل و بی‌اخلاقی، پژواک ندای حسین (ع)؛ رستاخیز را از اکران سینماهای کشور پایین کشید… ‌به قضاوت تاریخ، پرچم حسین (ع) با ندای مراجع عالیقدر، افراشته خواهد ماند.

البته این متن هیچ‌گاه به صورت رسمی توسط درویش رد یا تأیید نشد و برخی انتشار متون صرفاً احساسی و هیجانی را مغایر با مشی عقلانی درویش برای حل معضل جدید سینمای ایران می‌دانستند. هر چند که این متن غیر رسمی با استقبال و جوزدگی مضاعف تعدادی از رسانه‌ها مدام اکو شد.

کلاف اکران یا عدم اکران «رستاخیز» حالا پیچیده‌تر شده است و همه نگاه‌های متوجه ایوبی و جنتی است که برای جلب نظر مراجع عظام تقلید چه برنامه‌ای دارند. نتیجه جلسات نمایش فیلم برای تعدادی از مراجع به کجا ختم خواهد شد؟ تغییر دوباره «رستاخیز» یا نمایش بدون تغییرات جدید؟ به هر حال به نظر می‌رسد عدم نمایش این فیلم با فروکش احساسات، روز به روز طرفداران کمتری پیدا کرده است.